Termin dydaktyka pojawia się w obecnym znaczeniu w XVII wieku. Najbardziej znanym dziełem jest Didactica Magna (Dydaktyka Wielka) napisana przez Jana Amosa Komeńskiego. Dzieło to można traktować jako pierwsze opracowanie odnoszące się do tych obszarów, które obecnie określamy jako dydaktyka ogólna. Jednak już przed Komeńskim termin ten został użyty w 1613 r. przez Krzysztofa Helwig i Joachima Junga, którzy napisali „Krótkie sprawozdanie z dydaktyki czyli sztuki nauczania Ratychiusza" (Kurzer Bericht von der Didactica oder Lehrkunst Wolfgang Ratichii).
Dydaktyka uważana jest za jedną z podstawowych nauk pedagogicznych, której przedmiotem jest kształcenie ludzi. Można stwierdzić, że dydaktyka zajmuje się wszelkiego rodzaju nauczaniem i uczeniem się, niezależnie czy odbywa się to na terenie szkoły, czy też poza nią. Tak więc w obszarze jej badania znajduje się działalność osób nauczających i uczących się, cele, treści oraz metody nauczania, środki dydaktyczne i organizacja kształcenia, jak również społeczne i materialne środowisko, w którym ta działalność się odbywa. Ogólnie można powiedzieć że głównym zadaniem badań dydaktycznych jest ustalenie zależności warunkujących działalność dydaktyczną.
Kształcenie odbywa się w ramach treści przyporządkowanych odpowiednim przedmiotom szkolnym, które w dużej mierze odpowiadają dziedzinom nauki. Dlatego odbywa się ono według odpowiednich, ogólnych reguł, jednak z uwzględnieniem specyfiki danego przedmiotu. Inaczej przebiega nauczanie języków obcych, a inaczej nauczanie fizyki czy geografii. Z tego powodu mówi się o dydaktyce ogólnej oraz o dydaktykach szczegółowych określanych też jako przedmiotowe. Jednak wśród dydaktyków spotyka się utożsamianie dydaktyki przedmiotowej z metodyką nauczania danego przedmiotu. Należy jednak podkreślić, że metodyka zajmuje się, jak sama nazwa wskazuje, metodami kształcenia stosowanymi w danym przedmiocie. Natomiast dydaktyka przedmiotowa jest pojęciem dużo szerszym, gdyż odnosi się ono również do organizacji procesu kształcenia w zakresie przedmiotowym. W dużej mierze dydaktyka przedmiotowa wykorzystuje efekty badań psychologicznych i ogólnopedagogicznych. Jednak sami dydaktycy już w okresie międzywojennym mieszali często te dwa terminy. Przykładem mogą być książki z zakresu dydaktyk przedmiotowych wydane w okresie międzywojennym:
Dydaktyka nauki o języku ojczystym. Zasady i zagadnienia" Zenona Klemensiewicza, 1929 r.
Metodyka nauczania chemji Jana Harabaszewskiego uważanego za ojca polskiej dydaktyki chemii, 1932 r.
Dydaktyka histori Hanny Pohoskiej 1937 r.
Niektóre dydaktyki przedmiotowe doczekały się historycznych opracowań, przykładem może być książka J. Maternickiego pt. "Dydaktyka historii w Polsce 1773-1918".
Dydaktyka przedmiotowa jest nauką z pogranicza danej dziedziny nauki i pedagogiki a dokładniej dydaktyki, wymaga więc przygotowania z danej dziedziny nauki i z dydaktyki. Należy uważać za bezpodstawną dyskusję dotyczącą administracyjnego usytuowania zakładów, katedr czy pracowni dydaktyk przedmiotowych. Ich miejscem są instytuty kształcące studentów w danej dziedzinie czy specjalności. Obecnie w dobie powszechnego kształcenia na wszystkich szczeblach edukacji koniecznym staje się bardzo dobre i nowoczesne kształcenie nauczycieli na kierunkach o specjalnościach określanych jako nauczycielskie, a nie douczanie studentów i absolwentów różnych kierunków i specjalności do zawodu nauczyciela. W tym kontekście staje się oczywista i niepodważalna olbrzymia rola dydaktyk przedmiotowych. Jakich wykształcimy nauczycieli, takich będziemy potem mieli studentów.
Czas mija bezpowrotnie, to co jeszcze wczoraj było problemem dnia dzisiejszego, dzisiaj staje się historią. Z upływem czasu zacierają się szczegóły, nazwiska ludzi, którzy już nie żyją, ich poczynania, dzięki którym możemy chwalić się obecnymi osiągnięciami. Nie chcemy, aby była to już "tylko" i zarazem "aż" HISTORIA. Obecna, często wysokooceniania pozycja dydaktyki w danej jednostce wymagała w przeszłości wielu lat mrówczej pracy, samozaparcia, aby wreszcie być zauważonym. Jesteśmy kontynuatorami tej pracy i chcemy mieć następców, dzięki którym "historia" będzie miała swój dalszy ciąg.
Wydaniu tej monografii przyświecały dwa cele:
Pierwszy z nich, to ocalić od zapomnienia wszystko to, co wiąże się z dziejami dydaktyk przedmiotowych w Uniwersytecie Pedagogicznym, drugi to pokazanie obecnym i przyszłym pokoleniom, jak w tej uczelni tworzyły się i rozwijały dydaktyki przedmiotowe i jaki wkład mieli w to poszczególni pracownicy.
W celu uniknięcia monotonii w niniejszej monografii narzuciliśmy autorom tylko pewne ogólne ramy, pozwalając zostawić im indywidualną formę przekazu, która najbardziej odpowiada ich koncepcji opracowania. Z tego powodu można zauważyć, że jedni przedstawiają dzieje poprzez pryzmat ludzi i tworzonych przez nich faktów, inni przedstawiają fakty oraz ich twórców.
Na zakończenie pragnę podziękować w imieniu tych, którzy pisali dzieje w oparciu o dokumenty znajdujące się w Uczelnianym Archiwum jego kierownikowi mgr Markowi Glogierowi za jego życzliwość i służenia radą w czasie korzystania ze zbiorów uczelnianego archiwum.
Za zespół redaktorów monografii
Jan Rajmund Paśko

Spis treści
Joanna Rokita-Jaśkow, Mariusz Trawiński – Dzieje dydaktyki języka angielskiego
Elżbieta Zębalaska - Dzieje dydaktyki języka biologii
Jan Rajmund Paśko - Dzieje dydaktyki języka chemii
Władysław Błasiak - Dzieje dydaktyki języka fizyki
Mariola Tracz, Bożena Wójtowicz - Dzieje dydaktyki języka geografii
Sebastian Dusza - Dzieje dydaktyki języka niemieckiego
Sylwester Józefiak - Dzieje glottodydaktyki
Czesław Nowarski - Dzieje dydaktyki historii
Krystyna Moszner - Dzieje dydaktyki informatyki
Marianna Ciosek, Tadeusz Ratusiński - Dzieje dydaktyki matematyki
Janusz Wojtycza - Dzieje dydaktyki przysposobienia obronnego
Mirosława Moszkowicz - Dzieje dydaktyki edukacji plastycznej
Piotr Kołodziej - Dzieje dydaktyki języka polskiego
Zbigniew Nowak - Dzieje dydaktyki przedszkolnej i wczesnoszkolnej
Janusz Henzel - Dzieje dydaktyki języka rosyjskiego
Elżbieta Mirewska, Ewelina Zdebska - Dzieje dydaktyki przygotowania kadr dla systemu pomocy społecznej i pracy socjalnej
Agnieszka Buczek, Ewa Dyduch, Marzena Klaczak, Anna Wójcik - Dzieje dydaktyki pedagogiki specjalnej
Elżbieta Mastalerz - Dzieje dydaktyki przedmiotów technicznych